ศูนย์คุณธรรมยังคงขับเคลื่อนคุณธรรมในสังคมไทยอย่างเข้มข้น ผ่านเครือข่ายบุคคล ชุมชน และองค์กร พร้อมบริหารจัดการองค์ความรู้และนวัตกรรมคุณธรรมที่วัดผลได้และนำไปใช้จริง ทั้งในเชิงนโยบายและสาธารณะ โดยในปีนี้(2568) ศูนย์คุณธรรมดำเนินงานเชิงรูปธรรมกว่า 10 ผลงาน อาทิ การสำรวจดัชนีชี้วัดคุณธรรมและทุนชีวิต การจัดทำศูนย์กลางข้อมูลคุณธรรม Moral Data Center (MDC) และอีกหลากหลายผลงาน เร่งส่งเสริมสังคมไทยสู่สังคมคุณธรรม พร้อมวางแผนขับเคลื่อนปี 2569 ด้วยกลไกคุณธรรมแบบพลิกโฉมองค์กร(Moral Reinventing Organization) มุ่งสร้างระบบนิเวศคุณธรรมให้เติบโต ตั้งแต่ระดับครอบครัว ชุมชน องค์กร และสังคมไทยโดยรวม

รศ.นพ.สุริยเดว ทรีปาตี ผู้อำนวยการศูนย์คุณธรรม เปิดเผยว่า ศูนย์คุณธรรมมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมและขับเคลื่อนเครือข่ายทางสังคม ทั้งในระดับบุคคล ชุมชน และองค์กร ผ่านการบริหารจัดการองค์ความรู้และการสร้างสรรค์นวัตกรรมด้านคุณธรรมที่สามารถวัดผลได้และนำไปใช้ได้จริง ทั้งในเชิงนโยบายและสาธารณะ โดยในปี 2568 ศูนย์คุณธรรมได้ดำเนินงานที่เป็นรูปธรรมไม่น้อยกว่า 10 ผลงาน ซึ่งสร้างผลกระทบเชิงบวกต่อสังคมในวงกว้าง มุ่งสู่เป้าหมายสำคัญในการพัฒนาคนและเสริมสร้างสังคมที่เข้มแข็ง อันเป็นรากฐานสำคัญของประเทศ

หนึ่งในผลงานที่สะท้อนบทบาทเชิงยุทธศาสตร์ของการสำรวจคุณธรรมในสังคมไทย ศูนย์คุณธรรมดำเนินการสำรวจ “ดัชนีชี้วัดคุณธรรม” (Moral Behavior Index: MBI)ครอบคลุมคุณธรรม 5 ด้าน ได้แก่ พอเพียง วินัยรับผิดชอบ สุจริต จิตสาธารณะ กตัญญู และการสำรวจ “ทุนชีวิต” (Life Assets) ประจำปี 2568ในกลุ่มคนไทย 3 ช่วงวัย คือ 13–24 ปี, 25–40 ปี และ 41 ปีขึ้นไป ครอบคลุมทั้ง 6 ภูมิภาคทั่วประเทศ ผลสำรวจพบว่า ภาพรวมคุณธรรมทั้ง 5 ด้านอยู่ในระดับ “พอใช้” แต่เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า “สุจริต” และ “พอเพียง” อยู่ในระดับ “น้อย” และมีแนวโน้มลดลงเมื่อเปรียบเทียบระหว่างปี 2565–2568 (โดยใช้ปี 2565 เป็นปีฐาน) สะท้อนถึงพฤติกรรมเชิงคุณธรรมที่น่ากังวลของสังคมไทย

ขณะที่ผลสำรวจทุนชีวิต (Life Assets) อยู่ในระดับ “ดี” แสดงให้เห็นถึงพลังบวกและจิตสำนึกร่วมกันของคนไทยที่ยังคงเข้มแข็งดัชนีชี้วัดคุณธรรม (MBI) และทุนชีวิต (Life Assets) นับเป็นเครื่องมือชี้วัดระดับชาติที่มีความสำคัญ ผลลัพธ์ที่ได้ไม่เพียงสะท้อนสภาพคุณธรรมในสังคมไทย แต่ยังช่วยสร้างบรรทัดฐานด้านความสุจริต กระตุ้นการตระหนักรู้ และเสริมสร้างพฤติกรรมเชิงคุณธรรม หากนำฐานข้อมูลเชิงประจักษ์กำหนดเป็นทิศทางและแนวนโยบายด้านสังคมควบคู่ไปกับนโยบายด้านเศรษฐกิจ ย่อมเป็นพลังสำคัญในการขับเคลื่อนประเทศไทย สู่การพัฒนาทั้งเศรษฐกิจและสังคมที่มั่นคงและยั่งยืน

ในขณะเดียวกัน เพื่อส่งเสริมและสร้างการตระหนักรู้ด้านคุณธรรมให้เข้าถึงประชาชนทุกเพศ ทุกวัย อย่างรวดเร็วและหลากหลายช่องทาง ศูนย์คุณธรรมได้นำเทคโนโลยีดิจิทัลด้านคุณธรรม หรือ “Moral Digital Platform” เป็นสื่อกลาง ครอบคลุมทั้งเว็บไซต์ แอปพลิเคชัน และสื่อสังคมออนไลน์ โดยนำนวัตกรรมคุณธรรมวัดผลได้ “Moral Data Center (MDC)” ศูนย์ข้อมูลดิจิทัลคุณธรรม ระบบที่รวบรวม จัดเก็บ และเชื่อมโยงข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับดัชนีชี้วัดคุณธรรม องค์กร ชุมชน บุคคล องค์ความรู้ และเครื่องมือส่งเสริมคุณธรรม การขยายชุดข้อมูลให้ครอบคลุมทุกมิติ การพัฒนาเครื่องมือวิเคราะห์และเชื่อมโยงกับระบบ Open Government Data และระบบศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลกลาง (Government Data Exchange: GDX)

ในปีนี้ ศูนย์คุณธรรมได้ขยายฐานข้อมูลให้ครอบคลุมตั้งแต่ระดับบุคคล องค์กร ไปจนถึงพื้นที่ พร้อมทั้งเชื่อมโยงกับแพลตฟอร์มรัฐบาลดิจิทัลอย่างเป็นระบบ มุ่งสู่การพัฒนา “Moral Data Center (MDC)” ให้เป็นศูนย์กลางข้อมูลคุณธรรมที่สามารถนำไปใช้ได้จริงทั้งในเชิงนโยบายและเชิงสาธารณะ ปัจจุบัน MDC มีฐานข้อมูลบุคคลและองค์กร ครอบคลุมทั้ง 77 จังหวัดทั่วประเทศ ศูนย์คุณธรรมมั่นใจว่า เป็นผู้ริเริ่มและต้นแบบ “นวัตกรรมด้านคุณธรรมที่วัดผลได้ สัมผัสได้ และใช้ได้จริง” แห่งแรกของโลก

นอกจากนี้ ศูนย์คุณธรรม ยังเดินหน้าขับเคลื่อนคุณธรรมในสังคมไทย ด้วยผลงานสำคัญหลายด้าน ได้แก่

- สมัชชาคุณธรรมแห่งชาติ ครั้งที่ 14 เชื่อมโยงเครือข่าย 6 กลุ่ม ได้แก่ ภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคศาสนา ภาคการศึกษา ภาคสื่อ และภาคประชาสังคม เน้นครอบครัวและเครือข่ายทางสังคม ผลักดันข้อเสนอเชิงนโยบายสู่การปฏิบัติจริง ได้แก่ 1. สนับสนุนการพัฒนา ครอบครัวพลังบวกส่งเสริม ระบบกลไกพี่เลี้ยงชุมชน เพื่อให้มีระบบดูแล เฝ้าระวัง ให้คําปรึกษา พัฒนากิจกรรม และส่งต่อครอบคลุมทุกพื้นที่ 2. จัดให้มีรายงานสถานการณ์คุณธรรมของสังคมไทยเป็นรายจังหวัดด้วยดัชนีชี้วัดคุณธรรมและทุนชีวิต และสนับสนุนให้เกิดการจัดตั้งกลไกกลาง หรือศูนย์ประสานงานเครือข่ายคุณธรรมระดับจังหวัด 3. สนับสนุนการสร้างระบบเครดิตทางสังคมอย่างจริงจังและต่อเนื่อง เพื่อให้คนดีมีพื้นที่ยืนและความดีมีพื้นที่ทางสังคม

- Moral Hackathon 2025 เปิดโอกาสนิสิตนักศึกษาอายุ 18–25 ปี พัฒนาต้นแบบนวัตกรรมตอบโจทย์ชุมชนภายใต้แนวคิด “The Expedition: พัฒนาศักยภาพชุมชนคุณธรรม” ลงพื้นที่จริงเชื่อมโยงองค์ความรู้กับความต้องการของชุมชน นำไปสู่นวัตกรรมเชิงคุณธรรมที่ยั่งยืน โดยมีเทศบาลตำบลท่าเรือ จ.พระนครศรีอยุธยา เป็นพื้นที่ต้นแบบ

- Moral Credit นวัตกรรมสร้างแรงจูงใจเชิงบวกใน 3 ระดับ: บุคคล องค์กร และชุมชน ทดลองนำร่องใน 5 จังหวัด เช่น การจัดการขยะ และยกระดับกองทุนสวัสดิการสู่กองทุนความดี พร้อมคู่มือ หลักสูตรออนไลน์ และสื่อเผยแพร่เชิงปฏิบัติ

- Moral Network Center (MNC) กลไกประสานความร่วมมือเครือข่ายภาครัฐ เอกชน ศาสนา การศึกษา และประชาสังคม ขยายไปสู่ 12 จังหวัด ได้แก่ เชียงราย ลำปาง แพร่ น่าน กำแพงเพชร อุดรธานี หนองคาย กาฬสินธุ์ พระนครศรีอยุธยา ระยอง พังงา และสุราษฎร์ธานี เป็นเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้และพัฒนากิจกรรมร่วม พร้อมต่อยอดสู่ยุทธศาสตร์และนโยบายระดับชาติ

- ครอบครัวพลังบวก (Positive Parenting)สร้างกลไกพี่เลี้ยงที่ปรึกษาและพัฒนาครอบครัวในชุมชน ครอบคลุม 34 จังหวัด แกนนำกว่า 400 คน พร้อมบันทึกความร่วมมือระดับนโยบายและพื้นที่ ตลอดจนสร้างแหล่งเรียนรู้ต้นแบบและเครื่องมือวิชาการ โครงการได้รับรางวัล NRCT AWARDS 2567 ยืนยันความสำเร็จเชิงวิชาการและนโยบาย โดย สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สกสว.) ตอกย้ำบทบาทเป็นต้นแบบการบูรณาการเชิงนโยบาย วิชาการ และปฏิบัติการ ที่ช่วยเสริมสร้างทุนทางสังคมและระบบพี่เลี้ยงที่ยั่งยืน

- Moral Leaders Community (MLC) รุ่น 2 พัฒนาผู้นำคุณธรรม 31 คนจาก 5 ภาคส่วน ขับเคลื่อนคุณธรรมเชิงนโยบายและพื้นที่ สร้างเครือข่ายผู้นำระดับชาติ เสริมสร้างชุมชนผู้นำที่เกื้อกูลกันและยั่งยืนโดยมีโครงการต่อยอดจากการอบรม คือ โครงการ 60 มีงานทำ ล้ำคุณค่า ประกอบด้วย 3 กิจกรรมสำคัญ ได้แก่ (1) Line Open Chat: แพลตฟอร์ม Job Matching ที่เหมาะสมกับผู้สูงวัย (2) MLC 2 ลำดวนชวนชม/ลำดวน ชวนชิม: เชิดชูห้างร้านที่รับผู้สูงอายุเข้าทำงาน และ (3) Sticker Line: ระดมทุนบริจาค สำหรับกองทุนสวัสดิการผู้สูงอายุ โดยจะมีงานเปิดตัวในวันที่ 1 ตุลาคม 2568 นี้

- มาตรฐานคุณธรรมองค์กร ส่งเสริมพฤติกรรมคุณธรรม 5 ด้าน ได้แก่ พอเพียง วินัย สุจริต จิตอาสา และกตัญญู ผ่าน 4 เครือข่ายหลัก การประเมินผลตอบแทนทางสังคมต่อการลงทุน (Social Return on Investment: SROI) ในปี 2565 พบว่าโครงการสร้างมูลค่าสังคมและเศรษฐกิจสูงกว่าการลงทุนกว่า 70 เท่า

- Thailand Moral Awards 2024 ยกย่องบุคคล องค์กร/ชุมชน และสื่อรวม 166 รางวัล เป็นต้นแบบคุณธรรมและแรงบันดาลใจให้สังคมไทย เติบโตอย่างมีคุณธรรมและยั่งยืน

รศ.นพ.สุริยเดว ทรีปาตี ผู้อำนวยการศูนย์คุณธรรม กล่าวถึงก้าวต่อไปของศูนย์คุณธรรม โดยได้กำหนดทิศทางส่งเสริมและขับเคลื่อนคุณธรรมในสังคมไทยปี 2569 ภายใต้บริบทการพัฒนาประเทศตามยุทธศาสตร์ชาติและเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ด้วยกลไกคุณธรรมแบบพลิกโฉมองค์กร (Moral Reinventing Organization) เน้นการบูรณาการองค์กรต่อองค์กร ในรูปแบบสร้างสรรค์ ตรงตามจริตของแต่ละองค์กรและส่งเสริมการมีส่วนร่วมของทุกคน

พร้อมไปกับการดำเนินงานด้วย 3 ยุทธศาสตร์หลัก ได้แก่ การส่งเสริมและบริหารจัดการองค์ความรู้และนวัตกรรม อาทิ การพัฒนาศูนย์ข้อมูลคุณธรรม (Moral Data Center: MDC) เต็มศักยภาพสูงสุด การพัฒนาเครือข่ายและหุ้นส่วนทางสังคมในการขับเคลื่อนส่งเสริมคุณธรรม สร้างกลไกเครือข่ายในทุกระดับ และการพัฒนาต้นแบบคุณธรรมเพื่อการสื่อสารขยายผล สร้างแรงบันดาลใจและขยายผลสู่สังคมอย่างกว้างขวาง โดยมีเป้าหมายยกระดับระบบนิเวศคุณธรรมให้มั่นคงและยั่งยืน ครอบคลุมตั้งแต่ระดับครอบครัว ชุมชน องค์กร จนถึงสังคมไทยโดยรวม

ติดตาม Moral Digital Platform เทคโนโลยีดิจิทัลด้านคุณธรรม ได้ที่

เว็บไซต์: www.moralcenter.or.th อาทิ Moral Data Center ระบบศูนย์กลางข้อมูลสารสนเทศดิจิทัลด้านคุณธรรม, Digital Library คลังองค์ความรู้ด้านคุณธรรม หนังสือ บทความและสื่อต่าง ๆ, HMI Happy Moral Index ระบบประเมินความสุขในการทำงานระดับบุคคลและองค์กร, Moral e-Learning ระบบการเรียนรู้ออนไลน์ หลักสูตรด้านคุณธรรม

แอปพลิเคชัน: Moral Touch ข่าวสาร กิจกรรม องค์ความรู้ด้านคุณธรรม “คุณธรรม สัมผัสได้”, Moral Play เกมคุณธรรมด้วยเทคโนโลยี AR ส่งเสริมเศรษฐกิจพอเพียง “คุณธรรม สนุกได้”, Moral Plus เทคโนโลยี VR เสมือนจริงกับคุณธรรม 5 ประการ “คุณธรรม พลังบวก”, Moral Verse คุณธรรมในโลกดิจิทัล “ทุกพื้นที่มีคุณธรรม”

สื่อสังคมออนไลน์:​Facebook Fan Page ศูนย์คุณธรรม Moral Center Thailand, YouTube: Moral Channel @moralcenter, TikTok: Moral Channel @moralcenter_th, Instagram: Moral Center @moralcenter_th, X (Twitter): ศูนย์คุณธรรม @moralcenter_th และ Line @: ศูนย์คุณธรรม@moralcenter_th​​